در صورتی که قصد دارید بازی مورد نظر خود را برای گوشی‌های هوشمند یا تبلت‌ها در محلی به جز فروشگاه‌های دیجیتالی رسمی عرضه کنید،  باید پیش از عرضه بازی، رده‌بندی سنی و پروانه انتشار دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر به ماده 4-2 دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازی‌های رایانه‌ای رجوع کنید و در صورت وجود هرگونه ابهام یا سوال با ایمیل nezarat@ircg.ir یا شماره 88310222 داخلی 222 تماس بگیرید.

در صورتی که قصد دارید بازی مورد نظر خود را برای گوشی‌های هوشمند یا تبلت‌ها در فروشگاه‌های دیجیتالی رسمی عرضه کنید، در هنگام بارگذاری بازی نیازمند پرکردن پرسشنامه خوداظهاری در خصوص بازی هستید. برای کسب اطلاعات بیشتر به ماده 5  دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازی‌های رایانه‌ای رجوع کنید و در صورت وجود هرگونه ابهام یا سوال با ایمیل nezarat@ircg.ir یا شماره 88310222 داخلی 222 تماس بگیرید.

در صورتی که پرسشنامه خوداظهاری در فروشگاه دیجیتالی در دسترس شما نیست، تا زمان پیاده‌سازی پرسشنامه توسط صاحبان فروشگاه، بازی شما پس از عرضه توسط نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای بررسی می‌شود. توصیه می‌شود جهت آگاهی از رده احتمالی بازی خود سند «پرسشنامه رده بندی سنی» را مد نظر قرار دهید، شما می‌توانید با مراجعه به این لینک و پر کردن پرسشنامه، از رده احتمالی بازی خود مطلع شوید.

کلمه ESRA مخفف  Entertainment Software Rating Associationاست که به نظام ارزیابی و رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای اشاره دارد.

 در هر کشوری محتوای بازی‌های دیجیتال اعم از رایانه‌های شخصی، کنسولی و موبایل توسط نظام رده‌بندی سنی مرتبط با فرهنگ آن کشور مورد بررسی قرار می‌گیرند و پس از بررسی به بازی‌ها رده سنی اعطا می‌شود. در کشور ما نیز نظام رده‌بندی ESRA، انواع بازی‌های دیجیتال در پلتفرم‌های مختلف را در رده‌های سنی 3+ ، 7+، 12+، 15+ و 18+ طبقه‌بندی می‌کند و بازی‌هایی که به دلیل محتوای خود رده سنی دریافت نمی‌کنند، امکان عرضه در کشور ندارند.

باید توجه داشت رده‌بندی سنی علاوه بر آنکه در راستای وظایف مصرح بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای است، مبتنی بر «آیین نامه نظام ارزیابی و رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای» مصوب جلسه 666 مورخ 95/5/5، شورای فرهنگ عمومی است.

نظام رده‌بندی سنی، بازی‌ها را براساس محتواهای آسیب‌زایِ برگرفته از سه دیدگاه روانشناسی، جامعه‌شناسی و علوم و معارف اسلامی، رده‌بندی سنی می‌کند. محتواهای اصلی آسیب‌رسان مورد بررسی ESRA که بر مبنای سه دیدگاه مذکور شکل گرفته‌اند شامل خشونت، استعمال دخانیات، ترس، ناهنجاری‌های اجتماعی و ناامیدی می‌شوند.

رده‌های سنی ESRA به 5 رده شامل رده‌های 3+، 7+، 12+، 15+ و 18+ تقسیم شده‌اند؛ این رده‌های سنی بر اساس خصوصیات جسمی-حرکتی، خصوصیات عقلی-ذهنی، خصوصیات عاطفی و اجتماعی که باعث ایجاد تفاوت در گروه‌های سنی می‌شوند، تشکیل شده‌اند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه به سایت نظام ارزیابی و رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای به نشانی esragames.ir مراجعه کنید.

مطابق بر ماده 6 «آیین نامه نظام ارزیابی و رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای» مصوب شورای فرهنگ عمومی مواردی که منجر به ممنوعیت یک بازی می‌شود عبارتند از:

• دارا بودن محتواهای خلاف عفت و اخلاق حسنه از قبیل: اشاعه فحشاء و انحرافات جنسی و منکرات یا تحریک و تشویق و ترغیب به انجام‌ آن‌ها، موسیقی‌های غیرمجاز و انجام حرکات موزون و تحریک‌آمیز؛
• دارابودن محتواهای خلاف مقدسات دینی و اسلامی جامعه ایرانی از قبیل: دارابودن محتواهای مخالف اسلام یا ترویج‌دهنده عقاید گروه‌ها و فرقه‌های انحرافی، توهین و هتک حرمت انبیاء و ائمه معصومین (ع) و مراجع تقلید.
• دارا بودن محتواهای خلاف امنیت و آسایش عمومی از قبیل: تبلیغ علیه نظام، اختلال در وحدت ملی و اختلال در نظم عمومی کشور، انتشار محتواهای خلاف قانون اساسی و ارزش‌های بنیادین انقلاب اسلامی.
• دارا بودن محتواهای تحریک‌آمیز و ترغیب‌کننده به ارتکاب جرم یا ترویج‌کننده قانون‌شکنی از قبیل: ترویج مصرف مواد مخدر، روانگردان‌ها و مشروبات الکلی و تبلیغ استفاده از سیگار و دخانیات.
• ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی که لزوما جرم هم نیستند از قبیل: رفتارهای غیرمودبانه، استفاده از کلمات رکیک و نامناسب، خشونت و صحنه‌های قساوت‌آمیز و شکنجه.

توضیحات کامل مربوط به این موضوع در سند «توصیف محتوا‌های ممنوعه» آمده است.

تولیدکنندگان محترم باید ضمن مطالعه اسناد «توصیف محتواهای ممنوعه» و «پرسشنامه رده‌بندی سنی»، که به صورت شفاف و صریح موارد ممنوعه و نیز نحوه تخصیص رده‌بندی سنی بازی‌ها را توضیح می‌دهند، در نظر داشته باشند نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای همواره با ایمیل esra@ircg.ir و شماره 88310222 داخلی 244 آماده پاسخگویی به سوالات آن‌ها در این حوزه است. همچنین می‌توانند با ارسال بازی خود به واحد ESRA یا با مراجعه به پرسشنامه خوداظهاری رده‌بندی سنی نسبت به رده‌سنی احتمالی بازی خود آگاهی پیدا کنند.

مشاور فرهنگی مستقر در معاونت آموزش و هدایت فرهنگی، جهت ارایه هرگونه مشاوره به تولیدکنندگان محترم آماده است؛ به این منظور می‌توانید با ایمیل farhangi@ircg.ir یا شماره تلفن 88310222 داخلی 433 با مشاور ارتباط گرفته و از این خدمات استفاده کنید.

از آنجا که تولید بازی‌های رایانه‌ای بدون پیش‌نیازهای مرسوم در صنایعی همچون صنعت سینما و توسط عموم افراد اعم از شرکت‌ها و تیم‌های حرفه‌ای بازی‌سازی یا هر فرد علاقه‌مند در سطوح مختلف کیفی قابل تولید است، در جهت تسهیل فرآیند کسب و کار و هم راستا با سیاست‌های کلان دولت صرفاً جهت تولید نیازی به اخذ مجوز وجود ندارد.

خیر، عرضه هرگونه بازی بدون اخذ رده‌بندی سنی و پروانه انتشار به صورت فیزیکی ممنوع بوده و مطابق ماده 7 و خصوصا بند 7-1-3 از «دستورالعمل نحوه رسیدگی به تخلفات تولید و توزیع بازی‌های رایانه‌ای» تخلف محسوب می‌شود. در این موارد ضمن برخورد قانونی، بازی‌های تولید شده جمع‌آوری خواهند شد. به این ترتیب ضروری است تا تولید‌کنندگان محترم پیش از هرگونه تکثیر بازی از اخذ رده سنی بازی خود اطمینان حاصل کنند.

فرآیند بررسی بازی‌ها و دریافت رده‌بندی سنی پس از عرضه دیجیتال برای بازی‌های تولید داخل، هفت روز کاری زمان می‌برد. در صورت عدم دریافت رده سنی ظرف این مدت، مراتب جهت هرگونه اقدام مقتضی به کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه منعکس خواهد شد. تولیدکنندگان محترم می‌توانند جهت برطرف‌کردن مشکلات محتوایی بازی خود با ایمیل esra@ircg.ir و شماره 88310222 داخلی 244 در تماس باشند.

لازم است هر بازی خارجی توسط یک شرکت ناشر ایرانی منتشر شود؛ در عین حال هر ناشر جهت انجام فعالیت نشر بازی‌های خارجی باید نسبت به اخذ مجوز فعالیت نشر برای شرکت اقدام کند. اخذ مجوز فعالیت نشر به این معنی است که تنها دارندگان این مجوز، مجاز به واردات رسمی بازی رایانه‌ای خارجی هستند.

این ناشران مجاز باید جهت واردات هر عنوان بازی نسبت به اخذ پروانه انتشار آن عنوان بازی اقدام کنند. در واقع مجوز نشر عبارت است از اجازه فعالیت در حوزه نشر بازی برای مجموعه‌های متقاضی و پروانه انتشار، اجازه نشر هر یک از عناوین بازی‌هایی است که توسط دارندگان مجوز نشر درخواست می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر به بخش چهارم دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازی‌های رایانه‌ای و بصورت خاص مواد 13 ، 14، 16، 17، 18 رجوع کنید. در صورت وجود هر نوع سوال یا ابهام با ایمیل nezarat@ircg.ir یا شماره 88310222 داخلی 222 تماس بگیرید.

همچنین جهت دریافت مجوز نشر و پروانه انتشار باید به سامانه ملی بازی‌های رایانه‌ای مراجعه کنید.

بازی‌های موبایلی خارجی برای عرضه تجاری (فروشی، رایگان با پرداخت درون برنامه‌ای، اشتراکی یا غیره) باید توسط یک شرکت ناشر ایرانی، پروانه انتشار دریافت کنند. بازی‌های کاملا رایگان از این قاعده مستثنی هستند.

بله، پروانه انتشار به یک بازی داده می شود در حالی که مجوز فعالیت انتشار(مجوز نشر) به شرکتی داده می شود که فعالیتش در زمینه انتشار بازی است.

ناشران این بازی‌ها به دلیل نسخه قفل شکسته باید ضمن رعایت بخش چهارم دستورالعمل صدور مجوز نشر و پروانه انتشار بازی‌های رایانه‌ای به خصوص مواد 11، 14، 15، 16 با توجه به آیین نامه اجرایی فعالیت ناشران و ویرایشگران بازی‌های رایانه‌ای اقدام به عرضه بازی‌های خارجی کنند.

 تخلفات مربوط به حوزه تولید و توزیع بازی‌های رایانه‌ای به صورت تفصیلی در بخش چهارم از «دستورالعمل رسیدگی به تخلفات تولید و توزیع» ذکر شده است؛ به شکل مختصر می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

الف) نشر و توزیع بازی و ملحقات آن با محتوای مجرمانه

ب) انتشار بازی بدون پروانه انتشار

ج) واگذاری پروانه یا مجوز اخذ شده به غیر

د) عدم پرداخت به موقع حقوق دولتی

ه) عرضه بدون هولوگرام بازی‌ها در حالت نشر فیزیکی