«نورولند» شاید برای عموم خانواده‌های ایرانی نامی ناشناخته باشد، اما برای فعالان صنعت گیم بخصوص آن‌هایی که در حوزه بازی‌های جدی فعالیت می‌کنند، این نام یادآور استارتاپی خلاق و رو به رشد است که از چند سال گذشته درتلاش است تا با بازی‌وارکردن مسائل آموزشی برای کودکان، یادگیری را برای بچه‌ها شیرین کند.
به گزارش اداره ارتباطات و اموربین‌الملل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای؛ این مجموعه که در رویداد «جایزه بازی‌های جدی» سال 1398 بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با ارسال بازی و مقاله نیز حضور داشت، با شناخت جایگاه بازی‌های جدی یا بازی‌های هدفمند به عنوان گونه‌ای از بازی‌های ویدئویی؛ که سازندگان‌شان از ابزار سرگرم کننده‌ای همچون بازی برای رسیدن به اهداف جدی‌تر چون آموزش، مهارت آموزی، تبلیغاتی و یا سلامت استفاده می‌کنند، از این ابزار برای طراحی و تولید بازی‌های آموزشی برای کودکان استفاده کردند تا کودکان آموزش‌های متفاوتی را با طی کردن مراحل یک بازی کسب کنند.
حضور این مجموعه به عنوان یکی از سازندگان بازی‌های جدی ایرانی در برنامه تلویزونی «میدون» شبکه سوم سیما که یک رقابت استعدادیابی شغلی با هدف مشاوره و حمایت از کسب وکارهای برتر نوپا است، فرصتی برای دیده شدن تیم جوان و باانگیزه نورولند بود. علیرضا پیر؛ مدیر تیم و برنامه نویس و لیلا کشاورز افشار؛ مسئول علمی پژوهشی «نورولند» در صحنه رقابتی «میدون» حاضر شدند و به معرفی خدمات آموزشی مجموعه خود که در قالب بازی‌های مختلف و با رویکرد رشد کارکردهای شناختی مرتبط با یادگیری در کودکان ارائه می‌شود، پرداختند. این حضور اگر چه حمایت و تسهیلات مالی برایشان نداشت؛ اما دستاوردهای مفید و تاثیرگذار دیگری چون ایجاد انگیزه و کمک به شناخته شدن بیشتر در میان خانواده‌ها داشته است.
بهبود توانایی ذهنی کودکان با ابزار بازی
شرکت نوین اندیشه پردازان «آمولای» (یک واژه گیلکی به معنای پروانه) با حمایت پارک علم و فناوری گیلان در سال 1395 کار خود را در گیلان شروع کرد و از بهمن ماه 1397 با طرح جدیدی که «نورولند» نام گرفت و با هدف بهبود یادگیری درکودکان مقطع دبستان قدم در راهی جدید گذاشت.
علیرضا پیر؛ مدیر تیم و برنامه‌نویس این شرکت می‌گوید: نورولند به شکل هوشمند، در عین فراهم کردن فضای دوست‌داشتنی و مناسب برای سن کودک در جریان بازی، به رشد کارکردهای شناختی مرتبط با یادگیری او کمک می‌کند تا علاوه‌بر سرگرم شدن؛ ریاضی، زبان، حافظه و توجه‌اش رشد پیدا کند.
طراحی و تولید بازی‌های جدی مبتنی بر تحقیقات و پژوهشی هوشمند است تا براساس این نتایج، طراحی و مکانیک بازی در خدمت آموزش مفاهیم مدنظر قرار گیرند. تیم نورولند نیز بر این اساس تحقیقات وسیعی را انجام داده است: بعد از شش ماه مطالعه، بررسی و نظرسنجی از خانواده‌ها و مراکز روانشناسی متوجه شدیم که درصد زیادی از بچه‌ها مشکلات یادگیری دارند. با توجه به اینکه در حوزه گیم و تولید بازی‌های آموزشی فعالیت داریم، روی طرح نورولند متمرکز شدیم و کارمان را شروع کردیم و به دلیل نیاز جامعه به چنین بستر آموزشی، بر روی کودکان متمرکز شدیم. چون جامعه‌ای که الان به این محصول احتیاج دارد، بچه‌ها هستند تا توانایی‌های ذهنی شان بهبود پیدا کند . فعالیت ما بر روی توانایی‌های شناختی است که در نظر داریم برای آینده‌ای نزدیک افراد مسن را هم پوشش دهیم.
تبدیل بازی‌های فیزیکی یا کاغذ و قلمی به بازی‌های دیجیتال
به گفته علیرضا پیر ایده بازی‌های آموزشی نورولند از مقالات علمی گرفته شده است و آنها ضمن بررسی مقالات علمی به دنبال طراحی و تولید بازی‌هایی با رویکرد تاثیر بر روی توانایی‌های شناختی مختلف در کودکان رفتند؛ بازی‌هایی که در دسته‌بندی‌های آموزش ریاضی، خواندن و نوشتن، توجه و حافظه قرار گرفته است. او می‌گوید: رویکرد ما این بود که بر اساس مقالات علمی، بازی‌های فیزیکی یا کاغذ و قلمی را به بازی‌های دیجیتال تبدیل کنیم و مطمئن هستیم که بر روی کودکان تاثیر دارند. زیرساخت اصلی تمام بازی‌های نورولند و دسته‌بندی آنها از کتب و مقالات علمی معتبر استخراج شده و تایید اثربخشی بازی‌ها به کمک روانشناسان مطرح در غالب مطالعات آزمایشی مختلفی انجام گرفته است.
بیش از 50 بازی نورولند که همگی در یک ساختار بازی‌وار شده برای رده سنی 6 تا 12 سال در کنار هم تجمیع شده‌اند، چند ویژگی شاخص دارند که آنها را از سایر بازی‌ها متمایز می‌کند. نخست اینکه، مجموعه داده تمام لغات، جملات و کلمات داخل بازی‌ها با توجه به سطح دانش‌آموز و پایه تحصیلی او تنظیم شده است. یعنی مجموعه داده بازی‌هایی که کودک پایه اول دبستان انجام می‌دهد با کودک پایه سوم متفاوت است. دیگر اینکه، تمام بازی‌ها با توجه به عملکرد کودک سخت یا آسان می‌شوند.
برنامه نویس و مدیر تیم نورولند می‌گوید: نورولند براساس عملکرد کودک تخمینی از میزان ضعف و مهارت او در حوزه‌های مختلف (ریاضی، زبان، حافظه و توجه) به دست می‌آورد و بر اساس این ارزیابی بازی‌هایی را در جهت بهبود توانایی‌هایی که کودک در آن ضعف دارد، پیشنهاد می‌دهد. به عبارتی در سیستمی که طراحی شده، بررسی می‌شود که عملکرد کودک در هر کدام از بازی‌ها چگونه است و برای اینکه این چالش برای او حفظ شود، اگر خوب کار کرد بازی بعدی برایش سخت‌تر می‌شود و اگر ضعیف کار کرد، بازی بعدی برایش آسان‌تر می‌شود.
انجام مطالعات میدانی برای سنجش اثربخشی
اینکه بازی‌های رایانه‌ای چقدر و چطور به ارتقا توانایی ذهنی و یادگیری مفاهیم مختلف آموزشی در کودکان کمک می‌کند، سوالی است که علیرضا پیر در پاسخ به آن به نتایج پژوهشی میدانی بر روی دانش آموزان تعدادی از مدارس منطقه 6 تهران استناد می‌کند: روی این موضوع مطالعات زیادی انجام شده و منابع زیادی ثابت می‌کنند که بازی‌های جدی یا بازی‌هایی که هدفمند طراحی می‌شوند، تاثیر بسیار ملموسی بر روی توانایی ذهنی کودکان دارد. از این جهت خلائی را در ایران حس می‌کردیم، چرا که بازی‌های خارجی که در این حوزه وجود دارند، با مختصات فرهنگی کشورمان همخوانی ندارند. بیشترین ضعف یادگیری در کودکان ما مربوط به خواندن و نوشتن است و ما منبع مناسبی که بتواند این نقص را جبران کند، نداشتیم. برای اثبات این نظریه بررسی‌های میدانی را نیز شروع کردیم و طی چند ماه گذشته با اخذ مجوز از آموزش و پرورش نتایج مطالعات نورولند را در تعدادی از مدارس منطقه 6 تهران آزمایش کردیم. بعد از چند ماه متوجه شدیم که غلط‌های املایی بچه ها به کمتر از نصف رسیده و حافظه و توجه‌شان بهبود پیدا کرده است. یعنی طی یک پروسه علمی اثربخشی این تحقیقات را در نورولند ثابت کردیم.
«ویرووس بد» را از بین ببر
در میان بازی‌های نورولند بازی به اسم «ویرووس بد» وجود دارد که با حال وهوای این روزهای جامعه که تب ویروس کرونا همچنان در آن داغ است، سازگاری دارد. بازی‌ای که راه های مقابله با ویروس را به کودکان آموزش می‌دهد: مجموعه نورولند بازی‌هایی طراحی کرده که برای شرایط کرونایی امروز مناسب است و به درک بچه‌ها از شرایط موجود کمک می‌کند. وظیفه کودک در بازی «ویرووس بد» این است که بزرگترین ویروس را پیدا کند و آن را از بین ببرد. داخل بازی در عین آموزش مفاهیم شناختی به کودک و ارتقاء توانایی‌های شناختی در او، موضوعات دیگری مانند محافظت از خود در برابر بیماری، مفاهیم اجتماعی و بهداشتی را نیز غیر مستقیم آموزش می‌دهیم. در واقع تمام بازی‌های موجود در مجموعه نورولند در داخل یک قالب بازی‌وار شده قرار دارد و این امر به تزریق داستان‌های مختلف به بازی کمک می‌کند و کودک با دنبال کردن یک سیر داستانی، ناخودآگاه توانایی‌های ذهنی خود را بهبود می‌بخشد.
میدونی برای دیده شدن بازی‌های جدی
مدیر تیم و برنامه نویس نورولند از تجربه حضورشان در برنامه رقابتی«میدون» شبکه سوم سیما و دستاوردهایش هم گفت: بازی‌های جدی در ایران جدی گرفته نمی‌شود و این دغدغه‌ای برای ما است که مردم بدانند بازی‌های جدی چقدر می‌تواند در امر آموزش کودکان تاثیرگذار باشد. ما در برنامه میدون نه با هدف گرفتن تسهیلات مالی بلکه به انگیزه معرفی کارمان و شناساندن آن به مردم، حاضر شدیم. مسئولان برنامه میدون با درک نیاز جامعه به چنین برنامه آموزشی، خیلی خوب از کار حمایت کردند. حضور ما در این برنامه دستاورد بسیار خوبی برایمان داشت به طوری که بازدید از سایت و سرچ کلمه نورولند پس از پخش برنامه چند برابر شده و این فراتر از انتظار ما بود.
«بازی‌های جدی» فرصتی برای ایجاد انگیزه و پیشرفت
نورولندی‌ها در جشنواره بازی‌های جدی سال 1398 در قالب تیم آمولای با ارسال مقاله و بازی شرکت داشتند که مقاله‌شان در پایگاه استنادی IEEE Xplore نمایه نیز شد: حضور در این رویداد دستاوردهای خوبی برای مجموعه ما به لحاظ آشنایی با همکاران دیگر و ایجاد انگیزه برای ادامه کار داشت. بازی‌های جدی در ایران از پشتوانه حمایتی خوبی برخوردار نیستند و برگزاری جشنواره بازی‌های جدی انگیزه زیادی برای تولید این بازی‌ها و پیشرفت در ما ایجاد می‌کند. بازی‌های جدی در ایران در مسیر پیشرفت قراردارند و در آینده درباره بازی‌های جدی و نورولند بیشتر خواهید شنید.
علیرضا پیر در پایان یادی هم کرد از تیم نورولند که با همکاری و همراهی هم برای رسیدن به اهداف شان تلاش می‌کنند: لیلا کشاورز افشار؛ مسئول علمی پژوهشی، امیرحسین قماش پسند؛ بازیساز یونیتی، علیرضا رنجبر شورابی؛ متخصص حوزه طراحی بازی وگیمیفیکیشن، الهام اسلامی؛ گرافیست و تعداد زیادی از مشاوران روانشناسی از جمله دکتر اکرم پرند و سایناز مودت.
