نظام رده‌بندی سنی بازی‌ها (ESRA) چگونه تاسیس شد؟

نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای (ESRA) نخستین و تنها نظام رده‌بندی سنی در منطقه خاورمیانه است که به همت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تاسیس شد.

برای تدوین نظام ESRA، سعی شده است در مرحله اول با تكیه بر نظریه‌های موجود در علوم مختلف و مرتبط با این موضوع، بستری با پشتوانه علمی مناسب ایجاد گردد تا در مراحل اجرایی این نظام و انجام تحقیقات میدانی، میزان تصحیحات به حداقل برسد. یكی از مهم‌ترین مراحل برای تدوین این نظام، تحقیق و بررسی در مورد علومی بود كه در این موضوع نظرات تأثیرگذار و جامع دارند. پس از تحقیقات انجام شده، سه شاخه از علوم برای این مرحله در نظر گرفته شدند. علوم و معارف اسلامی به دلیل مسلمان بودن مردم ایران و به لحاظ ضرورت‌های دینی در درجه اول اهمیت قرار گرفت. روانشناسی به دلیل تاثیرات خاص بازی‌های رایانه‌ای بر روی روان بازیکنان مورد توجه قرار گرفت و جامعه شناسی به جهت تسری برخی از آسیب‌های بازی‌ها به حیطه اجتماعی و فراتر از فرد، مورد توجه قرار گرفت.

اساتید بسیاری در تدوین پیش نویس نظام ملی رده بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای همراهی کردند که به دلیل پر رنگ و موثر بودن نقش آنها، معرفی آنها ضروری به نظر می‌رسد.

از آقایان، حجت السلام و المسلمین "سید محمد جواد بهشتی، مدیر کل دفتر فرهنگ و گسترش نماز، قرآن و عترت" و حجت السلام و المسلمین "محمد رضا درانی، پژوهشگر و محقق پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات" نقش موثری داشتند.

جناب آقای دکتر ناصر فکوهی، استاد و عضو هئیت علمی گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، و همچنین شاگردان و همکاران ایشان، جناب آقای حامد جلیلوند و سرکار خانم منیژه غزنویان، در تصحیح و تعمیق بخشیدن پیش نویس همکاری تحسین برانگیز داشتند.

همچنین جناب آقای دکتر سید وحید شریعت، استادیار و عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، با ایجاد فرصتی مغتنم و کاربردی برای استفاده از نظر و بینش اساتید برجسته روان شناسی و متخصصین کودک و نوجوان، در تدوین پیش نویس نقش موثری را ایفا کردند.

در حوزه روانشناختی آقایان دکتر حسن عشایری، دکترای مغز و اعصاب از دانشگاه فرایبورگ آلمان و استاد دانشگاه علوم پزشكی ایران، دکتر بهروز جلیلی، کارشناسی ارشد روانپزشکی کودکان از دانشگاه تهران، دکتر محمدولی مجد تیموری، دکترای تخصصی روانپزشکی از دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر بهروز بیرشک، دکترای روانشناسی از دانشگاه ایلینویز آمریکا، دکتر مهدی تهرانی دوست، استادیار و فوق تخصص روانپزشکی از دانشگاه کنگز کالج لندن و خانم ها دکتر الهه حجازی، کارشناسی ارشد رشته روان شناسی تربیتی دانشگاه تهران، دکتر میترا حکیم شوشتری، فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان از دانشگاه تهران و دکتر الهام شیرازی، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان از دانشگاه شهید بهشتی در این پروژه همکاری داشتنه اند.

  • در فاز بعدی طراحی محتواها، ESRA، از اساتید دیگری در سه حوزه علوم و معارف اسلامی، جامعه شناسی و روانشناسی کمک گرفت، بدین ترتیب که تعداد 400 فیلم انتخاب شده از بازی‌ها که دارای محتواهای آسیب رسان بودند به همراه پرسشنامه مرتبط با فیلم‌ها  تهیه و برای هر یک از اساتید فرستاده شد و اساتید پس از دیدن همه فیلم‌ها و پر کردن سوالات مرتبط با هر فیلم، پرسشنامه تکمیل شده را برای ESRA ارسال کردند، و تمامی این پرسشنامه ها در آرشیو ESRA نگهداری می‌شود.
  • اسامی اساتیدی که با ESRA همکاری داشتند عبارتند از:

 اساتید جامعه شناسی

            1- خانم دکتر شیرین احمدنیا، عضو هیأت علمی گروه جامعه‌شناسی پزشکی و سلامت انجمن دانشگاه علامه طباطبایی  

            2- آقای دکتر سعید معید فر، دانشیار گروه جامعه شناسی دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

            3- آقای دکتر محمد رضا جوادی یگانه، استادیار گروه جامعه شناسی دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

            4 – آقای دکتر سید ضیاء هاشمی، استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران

            5- آقای دکتر محسنی تبریزی، دانشیار گروه جامعه شناسی دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

 

اساتید روان شناسی و علوم تربیتی

           1- آقای دکتر محمدعلی بشارت، فوق تخصص (پزشکی) روانشناسی بالینی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران   

           2- آقای دکتر محمد علی نظری، دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی

           3- آقای دکتر جواد حاتمی، استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران   

           4- آقای دکتر محمود گلزاری، دکترای روانشناسی بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

           5- خانم دکتر الهه حجازی، استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران   

           6- آقای دکتر محمد عیسی مراد، دکترای روانشناسی بالینی

           7- آقای دکتر مسعود غلامعلی لواسانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران   

همچنین "جناب حجت السلام و المسلمین آقای محمد درانی"، بررسی و پژوهش مباحث ESRA از دیدگاه اسلام را بر عهده داشتند. ایشان محتواهای آسیب‌زای بازی‌ها را از دیدگاه اسلام بررسی و سند اطلاعات و پژوهش‌های انجام شده را در اختیار ESRA قرار دادند.

در نهایت اطلاعات بدست آمده از پژوهش‌ها و پرسشنامه‌هایی که هر یک از اساتید جمع آوری کرده بودند، توسط "مرکز تخصصی، توانمند سازی پارند" (جناب آقای دکتر نصرت آبادی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

مرکز پارند، تجزیه و تحلیل داده های آماری پژوهش های انجام شده در فاز سوم ESRA را از دو روش آماری توصیفی و روش آماری استنباطی بررسی کرده و نتایج نهایی بدست آمده از تحقیقات را در اختیار ESRA قرار دادند.