هکاتون 1400 به‌عنوان یکی از بخش‌های پنجمین دوره جایزه بازی‌های جدی که این بار ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی را به عنوان طراح مسئله و حامی اصلی در کنار خود داشت، روز جمعه 5 آذرماه و همزمان با برگزاری آیین اختتامیه این رویداد منتخبان خود را معرفی کرد. در پایان این رویداد تیم‌های برگزیده ستاد علاوه بر جوایز نقدی از خدمات شتابدهی، منتورینگ شناختی و سوبسید فروش تا سقف ۴۰ میلیون تومان نیز برخوردار شدند.

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، هکاتون 1400 هفته دوم آبان ماه و با موضوع پیشنهادی ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی حول محور استعدادیابی و توانمندسازی با رویکرد شناختی در سراسر کشور به صورت آنلاین و به میزبانی سه شهر تهران، تبریز (در دانشگاه هنر اسلامی تبریز) و اصفهان (دانشگاه اصفهان) برگزار شد.
در پایان این رقابت حساس سه روزه 39 تیم بازی‌هایی با موضوع استعدادیابی و توانمندسازی با رویکرد شناختی توسعه دادند و برندگان هر بخش جوایز ستاد را دریافت کردند. اما اینکه چرا ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی ‌به‌عنوان یکی از حامیان اصلی پنجمین جایزه بازی‌های جدی قدم به این عرصه رقابتی گذاشت، سوالی است که پاسخ آن را در سخنان دکتر مجید نیلی احمدآبادی، دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی و رئیس دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران در آیین اختتامیه پنجمین دوره جایزه بازی‌های جدی می‌توان پیدا کرد.

دکتر نیلی احمدآبادی در سخنانش در حاشیه برگزاری این رویداد ضمن معرفی قابلیت‌های شناختی در قالب تمرکز، تصمیم‌گیری، توجه، حافظه و... به‌عنوان زیرساخت‌های کلیه فعالیت‌های ذهن گفت: همواره بشر به دنبال ارتقاء این سرمایه و پیشگیری از افت آن بوده است. شواهد علمی بسیار زیادی وجود دارد که تا سن 17 سالگی امکان ارتقاء قابلیت‌های شناختی وجود دارد. از سوی دیگر از سن 50 سالگی افت شناختی آغاز می‌شود که این موضوع در جامعه با قابلیت حافظه شناخته می‌شود. در حالی‌که قدرت توجه، تمرکز و تصمیم‌گیری سالمندان هم در این دوران دچار اختلال می‌شود. پس برای بهبود و ارتقاء این سرمایه جدی جامعه، نیاز است که در سنین نوجوانی به افزایش آن توجه کنیم و در سنین بالاتر سرعت افت را کاهش دهیم.

بازی؛ ابزاری کم هزینه و در دسترس برای همه

او ضمن سخنانش تصریح کرد: بهبود و ارتقاء سرمایه‌های شناختی در سنین پایین منجر به افزایش ظرفیت‌های فردی و اجتماعی و در نهایت افزایش تاب‌آوری در جامعه می‌شود. چرا که یکی از عوامل مهم تاب‌آوری در برابر ناملایمات داشتن قدرت تحلیل و تصمیم‌گیری است. از آنجایی‌که امروز جوامع تحت‌ تاثیر ناملایمات بسیاری قرار دارند از این رو توجه به تاب‌آوری موضوع بسیار مهمی است. بنابراین ارتقاء سرمایه شناختی یک باید است و بازی یکی از بهترین وسیله‌ها برای رسیدن به این هدف است.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی در صحبت‌هایش تاکید کرد: در کشوری مثل ایران که شکاف‌های اقتصادی، وسعت جغرافیایی و کمبود منابع مالی وجود دارد، لازم است دنبال ابزارهایی برای ارتقاء سرمایه شناختی برویم که برای اقشار مختلف جامعه با هزینه بسیار کم در دسترس باشد. یکی از ویژگی‌های مهم بازی‌ها این است که تنوع سطح اقتصادی، جغرافیایی و قومی روی آنها تاثیر جدی ندارد.

رئیس دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران در بخش دیگری از صحبت‌هایش دلایل ورود ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی ریاست جمهوری به حوزه حمایت از بازی‌های جدی را بیان کرد و گفت: این بازی‌ها می‌توانند سرمایه شناختی جامعه را هدف خود قرار دهند و در دنیا بازار بسیار بزرگ و در حال رشدی دارد. اما نکته مهم در این میان این است که بتوانیم بازی‌ها را به‌گونه‌ای ارزیابی و درجه‌بندی کنیم که اقشار مختلف جامعه بتوانند با خیال راحت به بازی‌هایی که قابلیت‌های شناختی را تحریک می‌کنند، دسترسی داشته باشند. این کار با همکاری ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در حال اجرا است و ما به‌زودی وارد ارزش‌گذاری بازی‌های شناختی در کشور می‌شویم.

لزوم استفاده از هوش مصنوعی در بازی‌های شناختی

نیلی احمدآبادی حرکت جامعه به سمت بازی‌هایی شناختی را مشروط به تحلیل به داده‌های شناختی ارائه شده در بازی‌ها دانست و افزود: برای این منظور لازم است رفتار کاربر در این بازی‌ها به‌منظور شناسایی کسانی‌که نیاز به ارتقاء خاص از طریق بازی‌ها و یا استعدادهای خاص برای پرورش دارند، مورد تحلیل قرار گیرد. نکته مهم دیگر که در این خصوص باید به آن توجه شود اینکه، امروز در دنیا اتکاء بازی‌ها به هوش مصنوعی خصوصا برای ارتقاء و ارزیابی سرمایه‌های شناختی نقش بسیار مهمی پیدا کرده است. به عبارتی بازی‌ها از طریق هوش منصوعی شخصی سازی می‌شوند و تنظیمات بازی را متناسب با کاربر بهبود می‌بخشد. این کار در کشور ما نیز با وجود نیروهای مستعد قابل انجام است و شروع هم شده است.
او در پایان صحبت‌هایش این نکته را هم گفت که اضافه شدن بعد هوش مصنوعی به بازی‌های شناختی مسئله بسیار مهمی در آینده خواهد بود و ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی این چند بعد را هدف خود قرار داده است و امیدواریم در سال‌های آینده نیز بتوانیم از بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و جایزه بازی‌های جدی حمایت کنیم.