کتاب نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای: اسرا (فاز سوم) در انتشارات بنیاد منتشر شد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، شکل‌گیری نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای در ایران به‌عنوان یکی از کشورهای پیش‌گام این عرصه مهم در منطقه خاورمیانه و کشورهای اسلامی سابقه‌ای بیش از یک دهه دارد. سال 1388 نظام رده‌بندی سنی بازی‌ها در ایران با عنوان «اسرا» با هدف هدایت میزان و نحوه مصرف رسانه‌‌ای بازی‌‌های رایانه‌‌ای و با تکیه بر سیر مطالعاتی و پژوهشی بسیار جدی و هدفمندی در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای شکل گرفت تا نام ایران در کنار نام معدود کشورهای دارای این نظام یعنی ژاپن، آلمان، انگلستان، استرالیا و برزیل قرار گیرد. اینکه سیر مطالعاتی منجر به تاسیس نظام اسرا در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای چه مسیری را طی کرد، حتما برای فعالان صنعت بازی ایران قابل توجه است. از این رو معرفی این روند مطالعاتی در سه زمینه روان‌‌شناسی، جامعه‌‌شناسی و علوم اسلامی از چند سال گذشته در برنامه کاری انتشارات بنیاد ملی بازی‌‌های رایانه‌‌ای قرار گرفت. حالا و در تازه‌ترین گام، فاز سوم از سیر مطالعاتی شکل‌گیری نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای ایران توسط مرکز تحقیقات بازی‌های دیجیتال (دایرک) در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای منتشر شده است.

کتاب نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای: اسرا (فاز سوم)، خلاصه‌‌ای از مرحله دوم از پژوهش‌‌های انجام شده در این حوزه است که به قصد اصلاح و تعمیق این نظام رده‌‌بندی در سال ۱۳۹۰ صورت گرفته است.

به‌گفته سیدمحمدعلی سیدحسینی معاون حمایت بنیاد و یکی از نویسندگان کتاب، این اثر سومین پژوهشی است که به‌ منظور به‌روزرسانی سیستم رده‌بندی سنی رسانه‌ای صنعت بازی منتشر شده است تا بعد از دو تحقیق منتشر شده در خصوص مسیر طی شده برای تاسیس اسرا مبتنی بر پژوهش‌های آرشیوی، پژوهش‌های میدانی و جمع‌آوری نظرات خبرگان این حوزه در زمینه‌های روان‌‌شناسی، جامعه‌‌شناسی و علوم اسلامی، در اختیار فعالان صنعت بازی کشور قرار گیرد.

پژوهشی گسترده مبتنی بر تجربیات کسب شده

خوب است بدانیدکه تحقیقات برای شکل‌گیری نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای اسرا از سال 1387 آغاز شد و نتیجه این تحقیقات در ۹ جلد تألیف و سال 1388 اسرا به طور رسمی فعالیت خود را برای رده‌بندی سنی بازی‌ها در ایران شروع کرد. اما اینکه مسیر مطالعاتی و پژوهشی پیرامون شکل‌گیری نظام اسرا از چه فرآیندی عبور کرده است، سوالی است که معاون حمایت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای که در آن دوره مدیریت نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای (اسرا) را بر عهده داشته، درباره‌اش گفت: فاز سوم پژوهش پیرامون نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای  (اسرا) با گستردگی بیشتری نسبت به دو پژوهش قبل در سال 1391 و بعد از تاسیس نظام اسرا انجام شد. او افزود: تجربه کسب شده از تاسیس نظام رده‌بندی سنی اسرا در تهیه و گردآوری محتواهای مورد نیاز برای این پژوهش بسیار موثر بود و در ارائه روش ارزیابی بازی‌ها کمک کرد. در سال‌های ابتدایی تاسیس اسرا با توجه به تعداد زیاد بازی‌ها، بحث‌های زیادی در خصوص تشخیص محتوا، ارزیابی سنی، ارزیابی شدت محتوای آسیب‌رسان و تعیین برآیندکلی برای مشخص کردن رده‌بندی سنی بازی وجود داشت. در نهایت این پژوهش‌ها براساس این مباحث طراحی و شکل گرفت.

از نقد نظام پیشین رده‌بندی تا تحلیل محتواهای آسیب‌رسان

پژوهش‌های صورت گرفته در این حوزه که در این کتاب به طور مفصل و جامع به آنها پرداخته شده، مبتنی بر چند بخش عمده است. سیدحسینی درباره آن گفت: بخشی از آن مشتمل بر مصاحبه‌هایی است که با نخبگان، بازیکنان، روایتگران، تحلیل‌گران و دیگر فعالان مرتبط با نظام رده‌بندی سنی صنعت بازی  کشور انجام شده است. در آن زمان حدود 1500 بازی در پلتفرم‌های PC و کنسول رده‌بندی شده بودند و این مصاحبه‌ها متمرکز بر نقد تجربه انجام شده در خصوص رده‌بندی سنی آن بازی‌ها بودکه فصلی از کتاب حاضر به همین امر اختصاص پیدا کرده است. این فصل کتاب به نقد نظام پیشین رده‌بندی در سه سطح ساختار نظام، فرآیندهای رده‌بندی و نقدکاربردی پرداخته است.

معیارهایی برای تشخیص محتواهای آسیب‌رسان

اما فصل دوم این کتاب به تحلیل محتوا و سطوح مختلف آن اختصاص پیدا کرده است که در خلال آن مباحث نظری و عملی در زمینه معیارهای تشخیص محتواهای آسیب‌رسان در بازی‌ها، شدت محتواهای آسیب‌رسان و چگونگی رده‌بندی براساس شدت محتواهای آسیب‌رسان ارائه و بررسی شده است.

فصل سوم کتاب به بررسی رویکردهای تعیین و به‌روزرسانی محتواها در رسانه بازی پرداخته است. منطق طراحی بازی، بومی‌سازی بازی و دسته‌بندی محتوای بازی‌ها براساس رویکردهای آسیب‌شناسانه از منظر روانشناختی، جامعه شناختی و علوم اسلامی از جمله مباحثی است که در فصل سوم کتاب به آنها پرداخته شده است.

طراحی نظام محتوایی جدید براساس معیارهای بومی و ضرورت‌های اجرایی، مشکلات و موانع، تعیین رده بندی سنی، معرفی تفاوت میان معیارها، مصادیق و محتواها و قوانین کلی حاکم بر نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای (اسرا) در ایران نیز از جمله موضوعاتی است که در فصل چهارم کتاب به آن پرداخته شده است. در فصل پنجم نیز معیارهای به‌روزرسانی شده در نظام رده‌بندی سنی اسرا معرفی شده و در فصل ششم نتایج تحقیقات از نگاه پژوهشگران حوزه روانشناسی و جامعه شناسی ارائه شده است. بالاخره در فصل هفتم به محتواهای نظام رده‌بندی سنی اسرا از نگاه علوم و معارف اسلامی براساس مطالعات دقیق  پرداخته شده است.

این کتاب توسط تیمی از نویسندگان و البته با حمایت بهروز مینایی بیدگلی مدیرعامل وقت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تالیف شده است. حامد جلیلوند و منیژه غزنویان تحقیقات میدانی این پژوهش و بررسی و نقد تجربه نظام اسرا در سال‌های گذشته را برعهده داشتند. جمع‌بندی نظرات کارشناسان درباره شدت محتوای آسیب‌رسان بازی‌ها نیز توسط مسعود نصرت‌آبادی انجام شده است.

و سرانجام اگر برای مطالعه این اثر پژوهشی در حوزه نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای ایران علاقه‌مند شده‌اید، می‌توانید نسخه الکترونیک آن را از اینجا تهیه کنید.